STICHTING TOT BEHOUD VAN DRAAIORGEL DE LEKKERKERKER
Jaarverslag 2014
_________________________________________________________________________________
Het jaar van dit verslag kenmerkt zich in 't algemeen méér door praktisch handelen, áctiviteit, dan door behoefte aan besprekingen en planning aan de vergadertafel.: er waren wel acht bijzondere gelegenheidsoptredens, er was het gespannen afwachten van de susbsiediebeschikking, het op stapel zetten van de constructie van een aanhanger met al z'n technische complicaties en de overplaatsing van het orgel. Werkzaamheden genoeg dus, echter geen initiatieven voor aparte vergaderingen. Ja, in "gespannen afwachting" passeren wij de jaarwisseling: zou 2014 de vervulling brengen van de acties, vorig jaar ingezet, om de vervoerproblemen van De Lekkerkerker op te heffen en de nood te ledigen? Alle hoop is gevestigd op de Jacq. Bezemeerstichting, die ons nog altijd welgezind is geweest. Op eigen rolletjes uit te rijden naar onze podia, dat zou toch een extra feestje zijn in dit draaiorgel-jubileum van het Haarlems museum en van de KDV (60 jaar).
Aan onze Lekkerkerker viel de grote eer te beurt om het landelijk draaiorgeljaar te mogen openen, en wel met een zwengel aan het draaiwiel door niemand minder dan minister Ronald Plasterk ("minister van draaiorgelzaken") op 12 jan. in het Haarlems Draaiorgelmuseum, dat tevens vierde dat het 10 jaar aan de Küppersweg gevestigd was en 45 jaar bestond. Voor Plasterk was het de tweede keer dat hij even als "organist" kon optreden bij ons orgel in zijn functie van "ambassadeur" van de Nederlandse draaiorgelwereld. Uit de pers: "De opening van het nieuwe draaiorgeljaar trok zo'n 500 belangstellenden. Fotografen verdrongen zich rond de minister tijdens zijn openingshandeling. Adrie Vergeer was apetrots dat De Lekkerkerker speciale gast was." (AD, Goudse Post, Pierement). En waarom onze burgemeester hierop niet geattendeerd? Hij moet zo onderhand toch ook weten dat het een beroemd orgel uit de rijke orgelschatkamer van zijn stad betreft? Wat wij voornamelijk beogen, is dat wij ons prachtige stadsorgel, dat met zoveel andere toppers tot de culturele rijkdom van uw stad behoort, onder uw aandacht willen brengen. Wij zouden het zeer op prijs stellen als u De Lekkerkerker een warm hart toedraagt en met belangstelling volgt." (brief 7 jan.). Waarop hij sympathiek en dankbaar reageerde met: "Helaas lukte het mij niet op zo'n korte termijn de agenda vrij te maken", en hij hoopt "onze Goudse trots, De Lekkerkerker, in de komende tijd in de binnenstad te bewonderen en beluisteren". Overigens zag hij ook geen kans het concert van 26 jan. bij te wonen, dat eveneens in de uitnodiging stond vermeld.
Na deze Nieuwjaarsinstuif volgde dus de Klassieke Middag op 26 jan., met alwéér een hoofdrol voor De Lekkerkerker en Harlekino, samen met het Kunkels en Compton-orgel in een reprise van het Benefietconcert in de Sint-Janskerk (Momumentendag 2013). "Highland Cathedral", A whiter shade of pale" van Procol Harum en de bespeling van het Compton-theaterorgel (John van Kleef, zowel zang als orgelspel) maakten een opgetogen respons los. Daarna kon De Lekkerkerker profiteren van een lange logeerpartij in het museum om op 29 maart weer op de voorgrond te treden in de Hooglandse Kerk in Leiden. Deze manifestatie stond helemaal in het teken van Military History Day. Dit was ook weer bevorderlijk voor de warme verstandhouding met de Leidse "Band of Liberation" van Simon Dubbelaar, waaraan wij onze latere voorzitter, slagwerker Hans de Korte, te danken hebben. Diverse militaire muziekkorpsen waren hier van de partij en leden van de band hebben ook hun kracht op het draaiwiel kunnen beproeven.
Een vierde concert vond wederom met groot succes en veel publiek plaats in Haarlem bij de viering van Koningsdag 27 april. Het programma was afgestemd op de herdenking van 70 jaar Bevrijding met toonaangevende rollen voor de Band of Liberation, De Lekkerkerker en het Kunkelsorgel, aangevuld met doedelzakspelers. Zo veel mogelijk werd met militair vertoon en spel de sfeer van overwinning en bevrijding opgeroepen en uiteraard hebben Glenn Miller en Vera Lynn daaraan niet ontbroken.
Intussen was er op het thuisfront de tweede brief aan de Jacq. Bezemer Stichting verstuurd, die noodzakelijk moest volgen op het verzoek om subsidie voor aanschaf van een aanhangwagen (zie verslag van vorig jaar, 4 nov. 2013). Bij deze aanvraag konden toen nog niet de berekeningen van het benodigde bedrag gevoegd worden. Daar kon nu eindelijk aan voldaan worden door contacten met de bedrijven die wij na de ontvangst van hun offertes zouden willen inschakelen. De zwaarste posten waren uiteraard die van de bouw van de aanhanger zelf,- uit te voeren door de firma G.J. Pijnappel in Twello-, en van de zg. "torenmotor" of ijzeren hond. Met dit vóórwerk hebben vooral Ap, Jan en Adrie zich bezig gehouden..... en niet tevergeefs!, want eindelijk kwam dan het verlossende woord in het e-mailvak binnen: subsidie toegekend! "Verhoord gebed, gekregen wat gij zocht. Triomf, triomf, hef aan, mijn luit!!!" De Bezemer Stichting heeft ons onnoemelijk blij gemaakt met de beslissing om ons ten tweede male bij te staan, en De Lekkerkerker uit zijn noodgedwongen beperkingen te bevrijden. In een dankbrief van 5 mei hebben wij aan onze vreugde en dankbaarheid uiting gegeven. Tevens aangeboden ons orgel ter beschikking te stellen, als zij De Lekkerkerker bij een bepaalde gelegenheid wilden laten spelen. Ook is de pers, Marianka Peters, ingelicht, die belooft op gezette tijden de vorderingen in het proces voor de Gouwenaren te volgen ( Goudse Courant).
De KDV-contactdag in Openluchtmuseum Arnhem op 18 mei moet door de Lekkerkerker nog even overgeslagen worden, ofschoon hij er dit jaar wel voor uitgenodigd was. Er kon echter geen vervoer voor geregeld worden. De net gereviseerde Pansfluiter is toen in zijn plaats getreden.
Jan en Ap concentreren zich nu op de constructie van de aanhangwagen, die door George Pijnappel ter hand wordt genomen. Dat brengt een aantal bezoekjes aan het bedrijf in Twello met zich mee. Eind mei wordt ermee begonnen en Ap zal de "torenmotor" aanleveren, die hij ergens op de kop getikt heeft. Deze gaat op het onderstel bevestigd worden voor besturing van de kar en Pijnappel zal er aanpassingen op aanbrengen. In het najaar is de voltooiing te verwachten.
Wij blijven nog eventjes in de prettige sfeer van de schenkingen hangen. Er werden er ons twee gedaan door paar trouwe Lekkerkerker-vrienden: Joop Pastoor uit Leiden en Bert Eradus uit Den Hoorn. De gave van de heer Pastoor is de aan Willem Roodbol opgedragen compositie, die ook de naam draagt van de voormalige eigenaar en exploitant: de Willem Roodbol-mars. Het instrument en het hiervoor gekapte orgelboek kwamen zo eindelijk weer bij elkaar, wat toch heel bijzonder mag heten, temeer daar het boek tevens de nagedachtenis aan de orgelfamilie Roodbol in ere houdt. De andere royale geste, van Eradus, de hupsche wals "Bad'ner Mädler" zal ons repertoire ook zeker opvrolijken. Beide schenkers zijn met schoongeschreven brieven persoonlijk bedankt.
Een condoleancebrief ging naar de familie Lokhorst-Roodbol na het overlijden van de dochter van Willem: Carla Dorothea, met wie de SBL altijd nog contact heeft onderhouden. Soms was zij bij optredens aanwezig; zij leefde met het wel-en-wee van het zeldzame instrument uit haar familieverleden mee. Wij hebben onze deelneming betuigd en geschreven dat zij ons inspireerde en motiveerde in stand te houden wat haar ouders en haarzelf zo dierbaar was (22 juli 2014).HomeHet OrgelAgendaNieuws - Foto's - VideosCD'sDonerenContact Op 21 aug. gaat De Lekkerkerker voor een paar dagen naar Utrecht ter opluistering van een jubileumconcert in de Buurkerk en op het Domplein. Met deze grootse manifestatie werd het 60-jarig bestaan van de KDV gevierd, met -alwéér- een erepodium voor Lekkerkerker en Harlekino, en voor het Witte-orgel "in gesprek met twee draaiorgels". Intussen een heel vertrouwde en beproefde combinatie en zeker geen "vreemdgang" meer. Wéér bewees De Lekkerkerker zich in de kerkelijke ruimte thuis te voelen, niet verwonderlijk voor een draaiorgel met tweemaal "kerk" in zijn naam. De beide orgelspelers konden als vanouds (Dordrecht 2013) uitstekend met elkaar overweg. Het summum van deze "dialoog" tussen het klavier boven (Cor Ardesch) en het draaiwiel beneden (Adrie, Ap en Ries) vormde een speciale compositie waarin de orgels elkaar niet alleen afwisselden, maar ook tegeijk speelden: in het nummer "Twenty-five" van Cor Ardesch. Verder flötenuhre, Haydn, Händel, Mozart, Mendelssohn en Franck, dus een volwaardig klassiek en experimenteel programma. Bij de bezoekers in het middenschip oogstte het groot enthousiasme en leverde het weer veel bewondering op. Er werd nog een dag aan vastgeplakt: op het Domplein werd de zaterdag erop verder aan de landelijke bekendheid van De Lekkerkerker gewerkt, met de Domkerk als fraai decor. Ap de Korte maakte van het draaien een show die diepe indruk maakte, er werd na afloop van enkele nummers zelfs geapplaudisseerd (zie Pierement, okt.).
Nog éénmaal zou De Lekkerkerker op zijn oude klassieke onderstel concerteren en het ongemak van een geleende aanhangkar ondervinden. De aanpassing aan de wagen bleek een lastig karwei, maar is uiteindelijk wel provisorisch gelukt. De rit was naar het Vlaamse Nieuwpoort (jawel, van "De Slag van" in 1600), waar in sfeer en stijl van het "Belle Epoque" op 20 en 21 sept. rondom twee gastorgels een festival was georganiseerd. Op zaterdag speelde De Lekkerkerker van 12:00 tot 20:00 uur. Niet alleen de muziek, óók de orgeldraaierskunsten, de fysieke eenwording van de draaier met zijn instrument, vielen erg goed in de smaak bij het publiek, dat constant van zijn belangstelling getuigde. Ap en Ries brachten een presentatie die bewonderend applaus losmaakte bij de omstanders. Om de vijf jaar komt de erfgoedinspectie van Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap op bezoek en dit jaar waren Lekkerkerker en Pansfluiter aan de beurt. De controle werd 26 sept. uitgevoerd door de heer Rob Naafs, senior-inspecteur van OCW. In gesprek met Adrie en Norbert heeft hij zich voor laten spelen op beide orgels, een privé-concertje binnenshuis dat hij geamuseerd en geboeid onderging. Hij liet zich uitvoerig over de status en geschiedenis van de beschermde instrumenten informeren en liet kort daarna in een brief weten, "dat vastgesteld is dat de orgels zich correct op de geregistreerde locaties bevonden en er zich geen wijzigingen in de condities hadden voorgedaan. Deze ministeriële afdeling is overigens ook de instantie die toestemming verleent voor de "tijdelijke uitvoer van het draaiorgel op grond van artikel 7, 3e lid van de Wet tot behoud van cultuurbezit.
In oktober concentreert zich alle aandacht en inspanning weer op de aanhanger, die door Adrie en Jan in Twello opgehaald wordt en bij Ap afgeleverd. Als de "torenmotor" (ook wel "ijzeren hond", voor de besturing van de wagen) er door Ap op gemonteerd wordt, is het voertuig compleet en komt er eindelijk na drie jaar een eind aan al die transportzorgen, echter nog niet aan de zware werkdruk, want de laatste fase die nu wordt ingegaan, vergt van "de jongens" grote inspanning om het hele project binnen een krap tijdsbestek af te werken. Op 12 dec. zal het orgel al op zijn nieuwe aanhanger uit moeten kunnen rijden voor Gouda bij Kaarslicht. Op 31 okt. vindt dan de overplaatsing van De Lekkerkerker op het nieuwe onderstel plaats, dat intussen in Gouda is gearriveerd, met de door Ap er op gemonteerde motor. In de persoon van Marianka Peters, de onvermoeibare strijdster voor de "zaak van De Lekkerkerker", is de pers aanwezig en wordt het "moment suprème" fotografisch vastgelegd. 5 nov. leest heel Gouda het nieuws in de Goudse Post: "De Lekkerkerker kan weer op muzikaal tournee". Onder deze kop wordt er een artikel aan gewijd met samenvatting van de voorgeschiedenis en vermelding van de rol van de Jacq. Bezemer Stichting, die 't allemaal mogelijk heeft gemaakt. Voorts lezen we dat het orgel nu permanent op de aanhanger blijft en we nog niet weten wat we met de oude houten kar gaan doen. Voor de hand liggend is dat het vorige onderstel verkocht zal worden, hetgeen inmiddels is geschied. Er zijn allerlei technische snufjes aangebracht. Ap sluit op 30 nov. nog accu's en aandrijfmotor aan en in opgevoerd tempo wordt de laatste hand gelegd. Echter, de prijs die voor de afwerking in deze periode betaald moet worden, is niet gering en betreurenswaardig: er loopt een conflict hoog op tussen Ap en anderen, dat de voorzitter ertoe brengt zijn functie abrupt te verlaten. Er hebben ook privé-redenen meegespeeld. In deze afloop van een redelijk succesvol jaar was niet voorzien, zó onverwacht en onbevredigend, terwijl het zo goed leek te gaan. Er was geen terugkomst na dit vertrek...De breuk bleek niet te lijmen en de bom was gebarsten.
Er restte nog maar een korte voorbereidingstijd tot 12 dec. En de overige bestuursleden hebben daar veel energie en tijd in moeten steken. Nu de ene "vervanging" gelukt was (de wagen), eindigen wij het jaar in zorgen om een andere vervanging: die van de voorzitter. In een e-mail van 26 dec. ,uitgaande van Adrie en Riet, wordt een voorstel in die richting gelanceerd. Maar daarmee zal het volgende verslag openen. Een kort voorzitterloos "tijdperk" breekt aan...."sede vacante", maar De Lekkerkerker zelf trok er zich zicht- en hoorbaar weinig van aan, herboren pralend op zijn kersverse zegewagen en het hoogste (kerst)lied zingend, al voor de 9e keer na de restauratie als gastorgel op Gouda bij Kaarslicht. Vanwege zware regenval moest er enige tijd onder zeil gespeeld worden. Onze twee "patronessen" op de zijflanken van het orgelfront (madonna's, vampen ?) toonden zich in hun lieflijkste hoedanigheid, als Engelen, in excelsis Deo.
-------------------------------Norbert Smeele, secretaris SBL
